تحصیلات:
- لیسانس فیزیک، دانشگاه تهران، 1339
- دکترای فیزیک، دانشگاه کالیفرنیا (برکلی-آمریکا)، 1348
برخی از مسئولیت های علمی-دانشگاهی:
- عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، از 1349 تا کنون. استاد دانشگاه صنعتی شریف از 1364 تا کنون
- عضو پیوسته ی فرهنگستان علوم (از ابتدای آن)، و رئیس گروه علوم پایه آن (از 1369 تا 1379)
- عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی (از 1375 تا کنون)
- رئیس و بنیانگذار گروه فلسفه ی علم دانشگاه صنعتی شریف (از 1374 تا کنون)
- رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (از 1372 تا 1387)
خدمات علمی ـ فرهنگی
- پایه‌گذاری گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف (اولین نهادی که در ایران عهده‌دار تربیت دانشجو در رشته فلسفه علم است)
- فعالیت موثر در راه‌اندازی دوره دکترای فیزیک در دانشگاه صنعتی شریف (اولین دوره دکترای فیزیک در ایران)
- پایه‌گذاری تحقیقات در زمینه «فیزیک بنیادی» در ایران
- فعال کردن تحقیقات در زمینه‌های «علم و دین» و «فیزیک و فلسفه» در ایران
- مشارکت در برنامه‌ریزی و تأسیس مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات
- عضو مؤسس انجمن بین‌المللی علم و دین (کمبریح، انگلستان)
- مشاوره و مشارکت در پروژه کنفرانس علم و جستحوی معنویت (1998- برکلی، آمریکا) که نقطه عطفی در تاریخ مناسبات علم و دین در غرب محسوب می‌شود
- راه‌اندازی نشریات نامه علم و دین، آفاق الحضاره الاسلامیه و نامه علوم انسانی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
- راه‌اندازی مرکز تحقیقات امام علی (ع)، پژوهشکده اقتصاد، گروه اندیشه سیاسی اسلام، گروه غرب‌شناسی،گروه مطالعات زنان ، گروه علم و دین،گروه فلسفه برای کودکان، و دوره های دکترای تاریخ علم در تمدن اسلامی و دکترای فلسفه علم در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دکترای فلسفه علم در دانشگاه صنعتی شریف
عضویت در جوامع علمی – فرهنگی
- عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
- عضووابسته ارشد مرکز بین المللی فیزیک نظری در تریست ایتالیا (از 1369 تا 1374)
- عضو آکادمی علوم جهان اسلام (از 1381 تا کنون)
- عضو انجمن اروپائی علم و الهیات
- عضو انجمن استادان فیزیک آمریکا
- عضو مرکز الهیات و علوم طبیعی (برکلی، آمریکا)
- عضو مو سس انجمن بین المللی علم و دین (کمبریج ، انگلیس))
- انجمن فیزیک ایران
- انجمن فیزیک آمریکا
- انجمن مدرسان فیزیک آمریکا
- انجمن بین‌المللی علم و دین (کمبریج، انگلستان)
- انجمن فلسفه علم (میشیگان، آمریکا)
- انجمن اروپایی علم و الهیات
- انجمن مطالعه علمیِ دین (نیویورک، آمریکا)
- مرکز الهیات و علوم طبیعی (برکلی، آمریکا)
- مرکز بین‌المللی فیزیک نظری (تریست، ایتالیا)
- مرکز اسلام و علم (کانادا)
- مؤسسه تعامل الهیّات با علم و تکنولوژی (میسوری، آمریکا)
- مؤسسه علم و دین مِتانِکسوس (فیلادلفیا، آمریکا)، و …
جوایز و عناوین افتخاری
- استاد نمونه دانشگاه صنعتی شریف
- استاد نمونه آموزش عالی کشور
- استاد ممتاز فیزیک دانشگاه صنعتی شریف
- استاد ممتاز دانشگاه صنعتی شریف
- جایزه تمپلتون برای درس علم و دین
- داور بین المللی جایزه علم و دین تمپلتون (بزرگترین جایزهء مالی در جهان در زمینه علم و دین)
- برنده دو دوره جایزه کتاب سال ایران
- چهره ماندگار فیزیک ، سال 1381
- دریافت نشان درجه یک دانش در مراسم بزرگداشت مشترک فرهنگستانها،به عنوان برگزیده فرهنگستان علوم، 1388
- دریافت جایزه علامه طباطبائی، 1391
- بزرگداشت در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ، 1395
- مسئولیت برگزاری کنفرانسها
- سمینار فلسفه و روش‌شناسی علوم تجربی (1369)
- کنگره بین‌المللی امام علی (ع) و عدالت، وحدت و امنیت (1379)
- کنفرانس توسعه دانش و فناوری (1383)
- کنگره ملی علوم انسانی: وضعیت امروز ، چالشهای فردا ( 1385)
کتب:
- 1- قرآن و علوم طبیعت، (تهران: انتشارات امیرکبیر، 1364)؛ چاپ سوم: نشر مطهر، 1380
- ۲– از علم سکولار تا علم دینی، (تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1377)؛ چاپ چهارم: 1390-۲
- 3-علم و دین و معنویت در آستانه قرن بیست و یکم، (تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1379)؛
- 4- تحلیلی از دیدگاههای فلسفی فیزیکدانان معاصر، (تهران: انتشارات امیرکبیر، 1369)؛ چاپ پنجم ( تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، 1390، با پیشگفتاری از مرحوم استاد محمدتقی جعفری (ره))؛ برنده جایزه کتاب سال 1370
- ۵– گزارش پژوهش ملی ایران و جهانی شدن ، با همکاری حجه الاسلام والمسلمین رضا غلامی(تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1387)
- ۶ – علم ، دین و فلسفه – انتشارات کانون اندیشه جوان – 1393
- 7 – خداباوری و دانشمندان معاصر غربی: چالش ها و تبیین ها – 1395
- 8 – توسعۀ پایدار در پرتو جهان بینی اسلامی – 1395
مقالات:
- 1- ” ضرورت توجه بیشتر به انقلاب فرهنگی” ، جمهوری اسلامی ، 11ردیبهشت 1362
- 2- ”نقدی بر برنامه لیسانس فیزیک در نظام جدید“، مجله فیزیک، ج 1، شماره 3، 1362
- 3- ”نقد و بررسی برنامه جدید فوق لیسانس فیزیک“، مجله فیزیک، ج 2، شماره 2، 1363
- 4- ” نقش علم و صنعت در جامعه اسلامی” ، نور علم ، شماره هفتم،1363
- 5-”طبیعت شناسی از دیدگاه اینشتین“، مجله فیزیک، ج 3، شماره 1، 1364
- 6- ”دیدگاه های معرفت شناختی بور“، مجله فیزیک، ج 3، شماره 4، 1364
- 7- ”تأثر بور از فلاسفه و علمای قرن نوزدهم“، مجله فیزیک، ج 5، شماره 4، 1366
- 8- ”شصت سال با روابط عدم قطعیت“، مجله فیزیک، ج 7، شماره های 1 و 2، 1368
- 9- ”احیاء تفکر فلسفی در میان دانشمندان علوم تجربی“، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی، سال اول، شماره پائیز و زمستان، 1370
- 10- ” فیزیک و متافیزیک” ، کیهان فرهنگی ، شماره 76 ، مهر 1370
- 11- ”تبادل یا تهاجم فرهنگی؟ اولویت های ما در عصر حاضر“، کیهان فرهنگی، سال هشتم، شماره 7، دیماه 1370
- 12- ” به گرداگرد خود چندان که بینم” ، کیهان فرهنگی ، شماره 9، آذر 1371
- 13- ”آیا معضل موج- ذرّه حل شده است؟“، مجله فیزیک، ج10، شماره 1، 1371
- 14- ”راههای همکاری حوزه و دانشگاه“، کیهان فرهنگی، سال 9، شماره 9، آذر 1371
- 15- ”علم و دین“، کیهان فرهنگی، سال 10، شماره 10، دیماه 1372
- 16- ” دو مشکل عمده “، فرهنگ و دانش ، سال اول ، شماره اول، پاییز 1373
- ”مبانی فلسفی فیزیک جدید“، نامه فرهنگستان علوم، شماره 1، زمستان 1373
- 18- ”کل نگری و موجبیت در فیزیک کوانتومی بوهم“، نامه فرهنگستان علوم، شماره 4، سال 3، 1375
- 19- ”به یاد استاد عبدالسلام“، مجله فیزیک، ج 14، شماره های 3 و 4، 1375
- 20- ”فیزیک دانان غربی و مسأله خداباوری“، قبسات، سال دوم، شماره اول، 1376
- 21- ”لزوم توجه به رابطه علم و دین“، نامه علم و دین، سال1، شماره 1، 1376
- 22- ”آیا علم دینی معنا دارد؟“، حوزه و دانشگاه، سال پنجم، شماره شانزدهم و هفدهم، 1377
- 23- ”علم و جستجوی معنویت: نگرش یک مسلمان“، نامه علم و دین، ترجمه فرشاد فرشته صنیعی، سال 4، شماره های 7 و 8 ، 1379
- 24- “گفتگوی علم و دین” ، باز تاب اندیشه ، شماره 8 ، آبان 1379
- 25- ” علم و فلسفه“ علاّمه، سال اول، شماره دوم، اردیبهشت 1379/اسفند 1380
- 26- ” برخورد عمیق و فیلسوفانه استاد مطهری با علم جدید” ، نامه علم و دین ، سال 6 و 7 ، شماره های14-11 ، پاییز 81 تا تابستان 82
- 27- ” نقش متافیزیک در ربط دادن علم به دین” ، نامه علم و دین ، سال 7 و 8 ، شماره های 24-11 ،
- پاییز 82 تا تابستان 83
- 28 – ” جریان زیر زمینی ذهن” ، بازتاب اندیشه ، شماره 65، شهریور 1384
- 29- ” وسعت و عمق تفکر فیزیکی در قرن بیستم” ، بازتاب اندیشه ، شماره 66 ، مهر 1384
- 30- ” مبانی فلسفی فیزیک جدید” ، بازتاب اندیشه ، شماره 81، دی 1385
- 31- ” چرا علوم انسانی؟ ” ، نامه فرهنگستان ، شماره 32 ، زمستان 1385
- 32- ” با عینک فرهنگی به امور نگاه کنیم” ، ماهنامۀ مهندسی فرهنگی ، سال اول، شمارۀ 8 و 9 ، اردیبهشت و خرداد 1386
- 33- ” مقصود ما از علم دینی-1 ” ، رشد آموزش معارف اسلامی ، شماره 75 ، پاییز 1387
- 34- ” مقصود ما از علم دینی-2 ” ، رشد آموزش معارف اسلامی ، شماره 76 ، تابستان 1388
- 35- ” علم آینده چهار چوبی جامعتر لازم دارد” ، ذهن ، شماره 42، تابستان 1389
- 36- “چرا علم دینی؟ ” ، اسراء ، شماره 6، زمستان 1389
- 37- “اشیاء کوانتومی: تعبیر سیگما برای مساله اندازه گیری در مکانیک کوانتوم ” ، با همکاری دکتر علیرضا منصوری و دکتر امیر احسان کرباسی زاده، متافیزیک، پائیز و زمستان 1390
- 38- ” رهیافت وحدت گرایانه و مکانیک کوانتوم استاندارد” ،با همکاری دکتر سید هدایت سجادی و دکتر امیر احسان کرباسی زاده ، فلسفه علم ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، بهار و تابستان 1391
- 39- ” آیا علم و دین به دو فرهنگ متفاوت تعلق دارند؟ ” ، اسراء ، شماره 10، زمستان 1390
- 40- ” پیش بینی نا پذیری سر نوشت جهان تند شونده “، با همکاری دکتر ممود مختار و دکتر صمد حاکشونیا ، فلسفه علم ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پائیز و زمستان 1391
- 41- ” نقد دو الگوی شریف و پیت از فناوری” ، با همکاری دکتر مصطفی تقوی، بهبود مدیریت ، تابستان 1391
- 42- “معیار نظریه های علمی” ، با همکاری دکتر سعید معصومی ، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، پائیز 1392
- 43- ” جهانی سازی و فرهنگ در اندیشه متفکران عرب” ، با همکاری دکتر کامیار صداقت حسینی و آیت الله شیخ مجمد علی تسخیری ، راهبرد فرهنگ ، پائیز 1392
- 44- ” استاد مطهری و نقش بنیادی فلسفه در ربط علم به دین ، تماشاگه راز ، سال اول شماره چهارم ، زمستان 1393
- 45- ” رئالیسم درونی: جایگزین پاتنم برای رئالیسم متافیزیکی” ، با همکاری دکتر جواد اکبری ، متافیزیک ، سال پنجم شماره 16، پائیز و زمستان 1392
- 46- ” چند جهانی و آزمون پذیری” ، با همکاری دکتر سعید معصومی و دکتر مهدی شیخ جباری ، فلسفه علم ، شماره 2 ، سال سوم ، پائیز و زمستان 1392.
- 47- ” تفحصی در چند مفهوم بنیادی” ، خبر نامه دانشگاه بنیادی، بهار 1393
- 48- ” تک جهانی یا چند جهانی از نظربرخی دانشمندان مسلمان متقدم “، با همکاری دکتر علیرضا سبحانی، فلسفه علم ، شماره 1 سال چهارم ، بهار و تابستان 1393
- 49- ” تاملاتی پیرامون نظریۀ علم دینی حضرت آیت الله جوادی آملی”، کتاب نقد ، بهار و تابستان 1393، شماره های 70 و 71
- 50-” لزوم توجه دانشکده های مهندسی به علوم انسانی” ، فصلنامه آموزش مهندسی ایران، سال شانزدهم ، شماره 63، پائیز 1393.
- 51- ” چرا فیزیک برای کشور ما مهم است و برای شکوفائی آن چه باید کرد؟” ، نامۀ شورا ( دبیرخانۀ شورایعالی انقلاب فرهنگی) ، شمارۀ 73، شهریور.1393
- 52- ” چند جهانی ، علمی یا فلسفی”، با همکاری دکتر علیرضا سبحانی، فلسفه علم ، شماره 1 ، سال پنجم ، بهار و تابستان 1394.
- 53- ” علیت و پیش بینی پذیری در کیهانشناسی” ، پژوهشهای فلسفی، با همکاری دکتر محمود مختاری ، پژوهشهای فلسفی، شمارۀ 17،پائیز و زمستان 1394.
- 54- “جایگاه علم دینی از منظر دانشمندان غربی” ، علوم انسانی اسلامی، شماره 9 ، سال پنجم، پائیز 1395
وبسایت شخصی: http://mgolshani.ir
